Gercek Nedir

Gerçek; değişmeyendir, sabittir, evrenseldir.

Yıllarboyu gerçeği aramayı hayat felsefesi haline getirmiş biri olarak, gerçeğin tarifini yapma ihtiyacı hissettim. Aslında bu tanım bilim literatüründeki yasanın tanımıyla birebir örtüşüyor. Bu da bilimsel olarakta dogru bir tanım yaptığımın ispatıdır diye düşünüyorum.

Günlük hayatımızda “doğru” ve “gerçek” kelimelerinin tam bir anlam kargaşasıyla kullanıldığının farkına vardım. Doğru bilimsel literatürde teori’ye karsılık gelir. Gerçek ise yasaya. Buradan şu sonuca varabiliriz.


- Dogru; değişkendir, yanlışlanabilir, tartışılabilir.
- Gerçek; sabittir,degişmez,tartışılmaz.

Doğru ve gerçek arasındaki farkı ve ilişkiyi şu şekilde açıklayabiliriz; Ortaya atılan bir iddianın doğrulanabilirliğini mantıken ispatlayacak kanıtlar ortaya koymalıyız. İddianın doğruluğunu ispatlayacak birden fazla kanıt veya birden fazla başka dogru olabilir. Gerçeğe giden yolda bu kanıtların veya bu doğruların gerçekliğini ispatlayabilmek için bir takım olgulara ihtiyacımız var. Bunlar bilgi, mantık ve görebilirlik’tir.

Bilgi; belli bir süreç içinde edindiğimiz birikimlerdir. Eksikliği fazlalığı tartışılabilir ancak gerçekliği kanıtlanmış bilgileri, başka bir iddianın gerçekliğini ispatlamak için kullanabiliriz.

Mantık; insana özgü, bilgiyle orantılı olarak düşünsel bir karar verme ve fikir yürütme mekanizmasıdır. Mantık genelde gerçekle ters düşmez. Doğrular arasında yanlız kalırsa yanılgıya düşebilir. O yüzden sadece mantığımıza güvenmek yanlış olur.

Görebilirlik belki size yabancı bir kavram gibi gelebilir ama gerçeği bulmada önemli rol oynar. Bilgilerimizin mantık çercevesinde düşüncelerimizle yoğrulup neden-sonuç ilişkisini ortaya çıkarabilmektir.

Kanıtlarımızı veya doğrularımızı bilgi, mantık ve görebilirlik eleklerinden geçirdikten sonra elimizdeki kanıt veya doğruların bazılarının yanlışa düştüğünü bazılarının gerçeğe yaklaştığını görürüz. Bu eleme süreci bilgi birikimiyle doğru orantılı olarak artar veya azalır. Bu şu anlama gelir; Bazı gerçekleri 1 yılda bulabiliriz, bazılarını 100 yılda, bazılarını 1000 yılda, bazılarını hiç bulamayabiliriz.

Yazan: Bigalıoğlu